PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM.MARII KOŁSUT w GRABÓWCE NA ROK SZKOLNY 2021-2022
program_wychowawczo-profilaktyczny_szkoly.pdf
Nauczyciele szkoły Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Kołsut w Grabówce budują z uczniami relacje oparte na zaufaniu, prowadzą rozmowę ucząc nawiązywania serdecznego kontaktu, sympatii, szacunku i tolerancji. Kształtują jednostki twórcze, kreatywne, zdolne do sterowania własnym rozwojem w szkole i poza nią. Nauczyciele pomagają uczniom lepiej rozumieć otaczający świat i zasadność własnych postaw, rozwijają umiejętności komunikacyjne, które umożliwiają dialog z innymi, wspierają rozwój indywidualny i społeczny ucznia, wskazują jak i gdzie szukać sposobów radzenia sobie z zagrożeniami związanymi zarówno z poszukiwaniem własnej tożsamości, jak i wzorcami do naśladowania.
- Wprowadzenie
Treści programu wychowawczo-profilaktycznego wynikają z przepisów Ustawy Prawo Oświatowe oraz z treści podstawy programowej kształcenia ogólnego, określonej rozporządzeniem MEN z 14 lutego 2017 roku. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska lokalnego. Integruje realizowane dotychczas działania wychowawcze oraz profilaktyczne i opracowany został w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb w zakresie zapobiegania zagrożeniom.
Program wychowawczo-profilaktyczny Publicznej Szkoły Podstawowej w Grabówce obejmuje wszystkie działania i treści o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, gdzie wychowanie rozumiane jest jako proces wspomagania ucznia w rozwoju, oparty na indywidualnej osobowej relacji poszanowania godności obu stron (wychowawcy, rodzica, nauczyciela oraz wychowanka), które współdziałają ze sobą, dążąc do osiągnięcia celów wychowania tj. do osiągnięcia pełnej dojrzałości ucznia w czterech podstawowych sferach: fizycznej, rozumianej jako prowadzenie zdrowego stylu życia; psychicznej (emocjonalnej i intelektualnej), która oznacza ponoszenie odpowiedzialności za siebie i współodpowiedzialności za innych oraz otaczający świat; społecznej, która oznacza konstruktywne pełnienie ról społecznych oraz duchowej oznaczającej posiadanie systemu wartości oraz poczucia sensu życia i istnienia człowieka. Wychowawca w tym procesie jest odpowiedzialny za tworzenie warunków do rozwoju każdego ucznia, a wychowanek odpowiedzialny jest za korzystanie z nich.
Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły obejmuje wszystkie działania wspomagające wychowanka w radzeniu sobie z trudnościami, które jednocześnie ograniczają i likwidują czynniki ryzyka, mogące zaburzać jego prawidłowy rozwój i zdrowe życie. Chcemy, by nasza szkoła była bezpieczna, by nie dochodziło do zakłócania procesów wychowawczych, które prowadzą do dezorganizacji procesu dojrzewania dzieci i młodzieży oraz zaburzeń w zachowaniu. Chcemy dostarczać wszystkim odbiorcom wiarygodnych informacji na temat warunków zdrowego życia i występujących zagrożeń, by w konsekwencji nauczyć uczniów odpowiedzialności za własne wybory. Chcemy rozwijać u dzieci więzi z grupą społeczną, aby panowało poczucie przynależności do grupy, kształtować komunikatywność, kreatywność i empatię, umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, uczyć odpowiedzialności, kształtując w środowisku szkolnym normy i reguły sprzyjające zdrowemu życiu, które jednocześnie eliminują możliwość wystąpienia dysfunkcji.
Program realizowany będzie przez wychowawców klas, podczas godzin z wychowawcą oraz nauczycieli wszystkich przedmiotów, specjalistów, pielęgniarki szkolne oraz pozostałych pracowników szkoły we współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym. Obowiązkiem nauczycieli wychowawców i nauczycieli przedmiotów oraz specjalistów jest opracowanie planów wychowawczo-profilaktycznych klas na bazie szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły.
- Główne cele programu
Nadrzędnym celem programu jest wychowanie, rozumiane jako wspieranie wychowanka w rozwoju oraz profilaktyka rozumiana jako interwencja kompensująca niedostatki wychowania. Naszym celem jest kształtowanie prozdrowotnych wzorców konsumpcyjnych, umiejętności intrapsychicznych ucznia, które pozwolą radzić sobie ze sobą i z wyzwaniami świata oraz budowanie jego odporności na potencjalne zagrożenia. Działania określone w niniejszym programie umożliwiają spójne środowisko wychowawcze, w którym wartości i normy życia są zrozumiałe dla wychowanka, w którym wychowawcy współpracują, wspierając ucznia w integralnym rozwoju i osiąganiu pełni człowieczeństwa. Podstawowym zadaniem realizowanego programu jest poszukiwanie sposobu wspomagania dzieci i młodzieży w poszanowaniu wartości, akceptowaniu, przeżywaniu i urzeczywistnianiu ich. Działania wychowania i profilaktyki łączą wartości i normy, traktując (w ślad za zapisami Ustawy Prawo Oświatowe) „nauczanie i wychowanie jako respektowanie chrześcijańskiego systemu wartości, przyjmując zasady etyki jako uniwersalne”. W nawiązaniu do tychże zasad etyki prowadzone będą działania szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego.
- Obowiązujące akty prawa
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (art.72)
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
- Konwencja o Prawach Dziecka
- Ustawa Prawo Oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku
- Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły i stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej
- Ustawa Karta Nauczyciela
- Programy narodowe i krajowe w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia
- Przy opracowaniu programu uwzględniono:
- obowiązujące przepisy prawa
- analizę dotychczasowych działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły
- diagnozę oczekiwań rodziców przeprowadzoną badaniami na temat kluczowych celów wychowawczych stawianych przez rodziców w procesie wychowawczym na temat przyszłości ich dziecka oraz oczekiwań rodziców w stosunku do szkoły i szkolnych specjalistów w zakresie wspomagania dziecka w rozwoju
- ocenę potencjału i możliwości rozwojowych uczniów (na podstawie wyników egzaminów państwowych uczniów kończących poprzedni etap edukacyjny, wyniki testów wewnątrzszkolnych, wyniki olimpiad, konkursów i zawodów sportowych, wolontariat, samorządność itp.)
- identyfikacji środowiska lokalnego
- zasoby szkoły: przygotowanie merytoryczne nauczycieli do podejmowania działań wychowawczych i profilaktycznych, zasoby materialne (boisko szkolne, pracownie, sala gimnastyczna) zasoby techniczne (wyposażenie pracowni), zasoby organizacyjne (wolontariat uczniowski).
- Charakterystyka absolwenta
Działania zawarte w programie zmierzają do ukształtowania takiego modelu absolwenta, którego niezależnie od posiadanych indywidualnych cech osobowości, predyspozycji i uzdolnień cechować będzie posiadanie uniwersalnych cech warunkujących odpowiednie funkcjonowanie we współczesnym świecie.
Absolwent kończący szkołę:
- dobrze funkcjonuje w swoim środowisku rówieśniczym, w szkole i w domu
- jest pogodny, pozytywnie nastawiony do otoczenia, jednak nie bezkrytycznie
- umiejętnie komunikuje się z innymi, dostosowuje się do zachodzących zmian, reguł i zasad które wyznaczają kierunek jego działania
- umiejętnie szuka sposobów radzenia sobie z zagrożeniami związanymi z poszukiwaniem własnej tożsamości oraz wzorców do naśladowania
- jest twórczy, kreatywny i zdolny sterować swoim kształceniem w szkole i poza nią
- potrafi nawiązać serdeczne kontakty, odnosi się z szacunkiem do innych, jest sympatyczny, tolerancyjny, empatyczny i ciekawy świata
- jest otwarty na inne kultury, posiada umiejętności porozumiewania się w języku obcym
- jest samodzielny, potrafi współdziałać w zespole, poszukuje nowych rozwiązań, wymienia się doświadczeniami z innymi, potrafi porządkować i rozwiązywać problemy
- potrafi współdziałać z innymi, jest wrażliwy na los potrzebujących, bierze na siebie odpowiedzialność za własne życie i życie społeczne.
- Program określa działania w wydzielonych obszarach:
a) Działaniach wychowawczych – promujących zdrowie oraz wspomagających uczniów w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej oraz aksjologicznej.
b) Działaniach edukacyjnych – mających na celu poszerzanie wiedzy z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia, prowadzących do radzenia sobie ze stresem, opierania się naciskom otoczenia, oraz nabywania umiejętności rozwiązywania konfliktów.
c) Działaniach informacyjnych – na temat skutków zachowań ryzykownych z uwzględnieniem edukacji prawnej.
d) Działaniach profilaktycznych wspierających uczniów:
*w rozwoju i zdrowym stylu życia, podejmując działania ograniczające zachowania ryzykowne
* którzy ze względu na swoją sytuację materialną, rodzinną i środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych
* u których rozpoznano wczesne objawy zażywania środków odurzających i psychoaktywnych.
- Uczestnicy programu
Rodzice
Rodzice uczniów naszej szkoły znają i akceptują program oraz czynnie współpracują przy jego realizacji. W naszej szkole pamiętamy o tym, że uczniowie otrzymują dość zachęty, aby uczyć się śmiałości, w pełni aprobowani uczą się lubić samych siebie, często słyszą słowa uznania, uczą się stawiać sobie cele, wychowani są w poczuciu bezpieczeństwa, uczą się ufać sobie i innym, otaczani są rzetelnością i uczciwością, uczą się, czym jest prawda i sprawiedliwość. Dzieci, które mają trudności w nauce potrzebują naszego zrozumienia, wsparcia.
Wychowawcy
Prowadzą w różnych formach szkolenia, konsultacje dla rodziców, dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie, poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków, uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości, realizują w toku pracy wychowawczo-profilaktycznej treści i cele niniejszego programu oraz nadzorują pomoc psychologiczno-pedagogiczną w swojej klasie.
Nauczyciele
Wszyscy nauczyciele realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny, a w szczególności nauczyciele wychowawcy uwzględniają go przy realizacji klasowych planów pracy. Nauczyciele mają obowiązek reagowania na przejawy niedostosowania społecznego u dzieci, wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznanie potrzeb, odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem, np. .na wycieczkach szkolnych, świadczą pomoc psychologiczno-pedagogiczną w bieżącej pracy z uczniem.
Uczniowie
Wszyscy uczniowie naszej szkoły są poddani oddziaływaniom tego programu.
Wychowawcy:
Udzielają pomocy dzieciom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej oraz dzieciom, które padły ofiarą przestępczości. W sposób zdecydowany reagują na obecność w szkole osób obcych, które swoim podejrzanym zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia. Współpracują z instytucjami w organizowaniu różnych form spędzania czasu przez dzieci, szczególnie z rodzin zaniedbanych środowiskowo. Współpracują z policją, z sądem dla nieletnich, kuratorami (w razie zaistniałej potrzeby), z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Kształtują u uczniów i ich rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji wynikających z popełnionych czynów. Organizują spotkania i prelekcje dla rodziców na tematy związane z procesem nauczania i wychowania, udzielają wsparcia zgłaszającym się rodzicom w sytuacjach trudnych wychowawczo i losowo, współpracują z nauczycielami w zakresie procesu nauczania i wychowania uczniów.
- Diagnoza zagrożeń
Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Kołsut w Grabówce każdego roku szkolnego przeprowadza diagnozę środowiska wychowawczego, analizuje potrzeby i zasoby. w celu urealnienia sytuacji wychowawczej w szkole, a w efekcie profilaktycznej korzystamy z:
- badań ankietowych skierowanych do rodziców na temat atmosfery w szkole oraz warunków organizacji nauki w niej
- spostrzeżeń wychowawców na temat zachowań problemowych w klasie
- ludzkich zasobów szkoły tj. kompetencji kadry kierowniczej, kompetencji zawodowych nauczycieli rozwijanych poprzez dodatkowe doskonalenie się oraz kompetencji szkolnych specjalistów (pedagoga i psychologa, psychoterapeuty, pielęgniarki szkolnej), szkolnych realizatorów programów profilaktycznych, z kompetencji specjalistów spoza szkoły – współpracujących z nią, rodziców oraz wolontariuszy).
W wyniku diagnozy i ewaluacji dotychczasowych programów wyłoniono następujące obszary problemowe:
- Konflikty rówieśnicze
- Zadania wychowawczo-profilaktyczne realizowane w latach 2017-2021
- sfera fizycznego rozwoju ucznia – „edukacja zdrowotna”
Działania wychowawcze
Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej
Formy działań profilaktycznych
1. Wspomaganie uczniów w rozwoju ukierunkowane na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej – kształtowanie postaw sprzyjających zdrowiu.
1. Kształtowanie nawyku dbania o własne zdrowie, estetykę własną i otoczenia. Utrzymanie higieny ciała i dbałość o schludny wygląd.
2. Nabywanie umiejętności zdrowego stylu życia. Umiejętne zagospodarowanie czasu wolnego – zajęcia z wychowawcą.
3. Kształtowanie sprawności fizycznej i odporności. Rozwijanie nawyku uprawiania sportu i posiadanych predyspozycji do uprawiania dyscyplin sportowych.
- Działania informacyjne – dostarczanie wiarygodnych informacji na temat warunków zdrowego życia
- Długofalowe wspieranie ucznia w rozwoju i zdrowym stylu życia poprzez:
- realizację zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej
- prowadzenie pogadanek na godzinach wychowawczych zgodnie z treściami uwzględnionymi w podstawie programowej
- Organizacja wypoczynku w czasie wolnym, konkursów dotyczących zdrowego stylu życia
- Organizacja kół zainteresowań promujących zdrowy styl życia
- Lekcje wychowania fizycznego, biologii, przyrody, informatyki, edukacji wczesnoszkolnej, WOS, Techniki i Edukacji dla bezpieczeństwa
2. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych.
1. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych; kształtowanie umiejętności kontrolowania emocji i radzenia sobie ze stresem.
2. Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji.
3. Zachowanie zasad bezpieczeństwa poruszania się na drogach i ulicach (bezpieczna droga do szkoły).
- Wyposażenie w umiejętności skutecznego dbania o własne zdrowie
- Spotkania ze specjalistami
- Gazetki ścienne i ulotki
- Udział w ogólnopolskich akcjach i konkursach prozdrowotnych
- Spotkania z higienistką szkolną i pedagogiem
- Działalność szkolnego koła PCK
3. Ugruntowanie wiedzy z zakresu zdrowego odżywiania się, uświadamianie korzyści z aktywności fizycznej. Stosowanie profilaktyki.
1. Poszerzanie wiedzy na temat zdrowego stylu życia.
2. Kształtowanie prozdrowotnych wzorców konsumpcyjnych.
3. Dbanie o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli o umiejętności dotyczące problematyki związanej z uzależnieniami.
4. Nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia, nabywanie umiejętności bycia asertywnym – warsztaty edukacyjne.
5. Treningi umiejętności odmawiania papierosa, alkoholu, dopalaczy itd.
6. Prowadzenie edukacji antyuzależnieniowej.
7. Uświadomienie zagrożeń wynikających z przedwczesnej inicjacji.
8. Przestrzeganie zasad reżimu sanitarnego w dobie zagrożeń epidemicznych
- Współpraca z instytucjami prowadzącymi profilaktykę w zakresie zdrowego odżywiania (otyłość, cukrzyca)
- Realizacja programu profilaktyki uzależnień i rozwijanie umiejętności życiowych „Zanim spróbujesz”
- Przeciwdziałanie paleniu papierosów (w tym e- papierosa), np. obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia w listopadzie – ulotki, plakaty); profilaktyka nowotworowa – Miesiąc walki z rakiem w październiku
- Uzależnienia od alkoholu – propozycje spędzania wolnego czasu w ruchu, na sportowo bez alkoholu, organizacja konkursów
- Uzależnienie od używek i dopalaczy – „Dopalaczom stop” – organizacja spotkań dla rodziców, uwrażliwienie na sygnały, które mogą niepokoić
- Godziny wychowawcze, filmy o uzależnieniach
- Wskazanie miejsc, w których można uzyskać pomoc
- Spotkania z pielęgniarką szkolną, lekarzem, pedagogiem
- Zorganizowanie warsztatów terapeutycznych dla nauczycieli i uczniów z zakresu uzależnień: „Narkodrom”, „Smaki życia”, „Korekta”
- Podejmowanie działań ograniczających zachowania konfliktowe, stresowe, presji grupy, realizacja zajęć „Wychowanie do życia w rodzinie”
- Propagowanie idei programu profilaktyczno-edukacyjnego „Zapobiegać HIV i AIDS”
- Konsultacje ze specjalistami
- Film edukacyjny
- Studium przypadku
- przestrzeganie zasad postępowania w czasie epidemii.
- sfera społecznego rozwoju ucznia – „kształtowanie postaw społecznych – relacje”
Działania wychowawcze
Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej
Formy działań profilaktycznych
1. Przygotowanie uczniów do aktywnego i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym oraz podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do podejmowania działań wolontariatu.
1. Rozwijanie samorządności uczniów –nauka zasad demokracji.
2. Pełnienie różnych ról społecznych (klub, drużyna, wspólnota).
3. Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów.
4. Rozwijanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów.
- Zajęcia i warsztaty specjalistyczne (np. akademia, zajęcia dla rówieśników, wystąpienia publiczne)
- Opieka nad samorządem uczniowskim
- Funkcjonowanie drużyny harcerskiej
- Organizacja spotkań ze znaczącymi ludźmi i autorytetami
2. Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie społecznej, pokojowego rozwiązania problemów, z zachowaniem zasad komunikowania się.
1. Przestrzeganie zasad zdrowego współzawodnictwa.
2. Prowadzenie zajęć edukacyjnych dla rodziców „Bezpieczny Internet – kontrola rodzicielska”.
- Spotkania z Policjantem – skutki prawne związane z występowaniem różnych form agresji, w tym cyberprzemocy
– Zajęcia warsztatowe z nauczycielami wychowania fizycznego, zajęcia z Informatyki
- Organizowanie wycieczek szkolnych oraz imprez integrujących środowisko szkolne
3. Rozwijanie wrażliwości i poczucia odpowiedzialności za relacje międzyludzkie.
1. Realizacja zajęć dydaktycznych z wychowawcą uczących zasad współżycia w grupie.
2. Podejmowanie działań na rzecz innych uczniów, organizacji, podejmowanie działań w ramach wolontariatu.
3. Organizowanie w ramach zespołów klasowych i pozaklasowych pomocy koleżeńskiej uczniom mającym problemy z opanowaniem materiału.
4. Organizacja zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych.
- Prowadzenie zajęć z zakresu prawa – poznanie praw i obowiązków wynikających z roli ucznia, członka społeczności szkolnej, rodziny i kraju
- Prowadzenie szkolnego koła wolontariatu
- Działalność Samorządu Uczniowskiego
- sfera rozwoju psychicznego – „wartości, normy, wzory zachowań – kultura”
Działania wychowawcze
Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej
Formy działań profilaktycznych
1. Budowanie systemu wartości – Integracja działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły i rodziców.
1. Realizacja zajęć edukacyjnych –kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania innych kultur i tradycji.
2. Prowadzenie rozmów z uczniami o szkodliwości działania sekt i tzw. nowych ruchów religijnych.
3. Pomoc uczniom przeżywającym kryzys.
- Zajęcia realizowane podczas zajęć na lekcjach języka polskiego, WOS, przyrody, geografii, informatyki, wychowania do życia w rodzinie
- Zajęcia z wychowawcami
- Spotkania z autorytetami – dostarczenie wzorców osobowych
- Ankieta diagnozująca „Mój system wartości”
- Zapoznanie uczniów ze stosowanymi przez sekty technikami zniewalania człowieka i ich zasięgiem
- Programy edukacyjne – telewizyjne, spektakle teatralne
- Filmy edukacyjne i materiały
- Gazetki edukacyjne, szkolna gazetka
- Organizowanie indywidualnych kontaktów z psychologiem i innymi specjalistami
- Realizacja zajęć na lekcjach religii
- Realizacja treningu asertywności
2. Kształtowanie prawidłowego stosunku do wartości i norm oraz kultury zachowania.
1. Realizacja zajęć edukacyjnych na lekcjach z wychowawcą – kształtowanie umiejętności odróżniania dobra od zła.
2. Nauka dobrych manier.
3. Kształtowanie wrażliwości estetycznej poprzez kontakt z dziełami literackimi, z wytworami kultury, z dziełami architektury i sztuk plastycznych należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury.
4. Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów
- popularyzacja alternatywnych form spędzania wolnego czasu.
5. Rozwijanie szacunku dla kultury, historii narodu i dorobku narodowego.
6. Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu.
7. Czym jest dyskryminacja – przeciwdziałanie objawom dyskryminacji – dostosowanie warunków nauki, opieki i wychowania do potencjalnych obszarów dyskryminacji.
8. Stworzenie warunków wyrównywania różnic językowych, kulturowych dla dzieci i młodzieży pochodzącej z innych krajów.
- Organizowanie wyjść na spotkania ze sztuką np.do teatru, filharmonii, muzeów, wystaw artystycznych
- Realizacja zajęć na lekcjach języka polskiego, lekcjach z wychowawcą – kształtowanie postaw społecznie akceptowanych
- Organizacja wycieczek – umożliwienie kontaktu z wytworami sztuki oraz miejscami pamięci narodowej
- Prowadzenie kół zainteresowań dla dzieci i młodzieży
- Organizowanie spotkań z pasjonatami i instytucjami kultury prowadzącymi zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów
- Tworzenie okazji do publicznego wypowiadania się oraz nauka słuchania innych i szanowania poglądów – oglądanie debat parlamentarnych, prowadzenie debat na zajęciach organizowanych przez nauczycieli np.języku polskim, WOS-ie, Wychowaniu do życia w rodzinie
- Organizacja konkursów, przedstawień uczniowskich
- Oglądanie spektakli teatralnych na temat „zasad, wartości i norm społecznych”
- Dokonanie diagnozy przyczyn i objawów dyskryminacji
- Realizacja cyklu lekcji wychowawczych
- Spotkania z przedstawicielami instytucji współpracujących ze szkołą
- Realizacja projektów edukacyjnych finansowanych z funduszy Unii Europejskiej
- Dostosowanie infrastruktury szkoły do nauki przez dzieci i młodzież niepełnosprawną
- Udział w Akcji Szlachetna Paczka, WOŚP
- Gazetka informacyjna „Zasady postępowania wobec niepełnosprawnych”
- profilaktyka zachowań ryzykownych – bezpieczeństwo
Działania wychowawcze
Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej
Formy działań profilaktycznych
1. Poznawanie zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz w sytuacjach nadzwyczajnych w tym poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
1. Poznanie praw i obowiązków ucznia – budowanie atmosfery otwartości i przyzwolenia na dyskusję.
2. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – poznanie podstaw negocjacji i mediacji.
3. Dostarczenie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach.
4. Dostarczenie wiedzy z zakresu prawa na temat postępowania w sprawach nieletnich.
5. Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym.
6. Propagowanie wiedzy na temat środków uzależniających oraz prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych.
- Realizacja zajęć wychowawczo-dydaktycznych na zajęciach z wychowania fizycznego (znajomość zasad bezpieczeństwa podczas korzystania ze sprzętu sportowego, podczas pobytu nad wodą, w górach).
- Realizacja zajęć na lekcjach WOS – poznanie instytucji, do których należy się zwrócić w przypadku występowania przemocy fizycznej lub psychicznej.
- Organizacja spotkań z Policjantem.
- Konsultacje z zaproszonym pedagogiem.
- Realizacja zajęć Edukacji dla bezpieczeństwa – poznanie zasad ostrzegania ludności o zagrożeniach.
- Realizacja zajęć na zajęciach z wychowawcą.
- Programy edukacyjne- telewizyjne, spektakle teatralne.
- Filmy edukacyjne i materiały.
- Gazetki edukacyjne, szkolne radio.
2. Kształtowanie umiejętności korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej.
1. Uświadamianie negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństwa wynikające z anonimowych kontaktów.
2. Bezpieczne organizowanie zajęć ruchowych (wychowania fizycznego) i poruszania się po drogach.
3. Bezpieczne korzystanie ze środków komunikacji publicznej – przeciwdziałanie i zapobieganie sytuacjom problemowym.
4. Rozwijanie świadomości dotyczącej prawa do prywatności, w tym do ochrony danych osobowych oraz ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci.
5. Nauka obrony przed naciskiem otoczenia (w tym na reklamę).
6. Organizowanie spotkań dla rodziców – uświadamianie zagrożeń płynących z Internetu.
- Realizacja zajęć na lekcjach informatyki, języka polskiego.
- Rozmowy, pogadanki, zajęcia warsztatowe na temat uzależnienia od Internetu.
- Zajęcia z wychowawcą, na lekcjach informatyki, WOS – tematyka lekcji na temat zamieszczania i rozpowszechniania informacji w sieci.
- Prowadzenie treningu asertywności.
- Prowadzenie zajęć profilaktycznych – Co to jest stalking?
- Harmonogram – sposób realizacji zadań (realizacja treści programowych)
Organizacja zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla uczniów
Zadania wychowawczo-profilaktyczne
Sposób realizacji
Dokumentacja/odpowiedzialni za realizację zadań
I. Zdrowie – edukacja zdrowotna
1. Zapoznanie z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych, kreowanie środowiska sprzyjającego zdrowemu stylowi życia.
1. Organizacja zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych w organizacjach działających w szkole.
2. Uczestnictwo w konkursach profilaktycznych.
3. Realizacja programów „Moda na zdrowie, „Mamo, tato nie pal”, „Trzymaj formę”.
4. Rozmowy indywidualne.
5. Projekcja filmów i prezentacji multimedialnych.
6. Ankietowanie.
7. Redagowanie gazetek tematycznych.
8. Kontynuacja programu „Szkoła promująca zdrowie”.
9. Uczestnictwo w projekcie „Walka gigantów – spartakiada dla dzieci z przedszkoli”; organizacja zawodów sportowych dla uczniów klas I-III –„Igrzyska radości – zdrowiem dla przyszłości”.
10. Badania przesiewowe i profilaktyczne badania lekarskie.
11. Realizacja programu dla uczniów „Opieka zdrowotna i aktywność fizyczna jako główne czynniki prowadzenia zdrowego życia”.
12. Ćwiczenia śródlekcyjne w formie zabaw ruchowych.
13. Gimnastyka korekcyjna.
14. Zajęcia z logopedii.
15. Kontrola prawidłowości natężenia światła w klasach i na korytarzach.
16. Pogadanki o wpływie hałasu na zdrowie i psychikę.
17. Pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i okolicy
- działalność harcerska,
- ćwiczenia na siłowni zewnętrznej,
-zabawy na placu zabaw
18. Organizowanie wycieczek krajoznawczych, rekreacyjnych, rajdów turystycznych.
Nauczyciele prowadzący koła zainteresowań/Dzienniki zajęć kół zainteresowań
- wychowawcy klas/dzienniki zajęć lekcyjnych
- nauczyciele koordynatorzy projektów scenariusze projektów
- pielęgniarka szkolna/dokumentacja pielęgniarki szkolnej w ciągu całego roku.
Nauczyciele/Dziennik lekcyjny, dzienniki specjalistów.
Lekcje wychowawcze/ dzienniki zajęć specjalistów.
2. Zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej, kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie.
3.Profilaktyka zagrożeń.
1. Instruktaże dotyczące prawidłowego odżywiania się i prawidłowej higieny.
2. Pogadanki w gabinecie pielęgniarki i na spotkaniach z rodzicami.
3. Spotkania z dietetykiem.
4. Program profilaktyki próchnicy.
5. Gazetki na korytarzach szkolnych i w klasach na temat zasad zdrowego stylu życia.
6. Konkursy plastyczne.
7. Okresowe kontrole czystości – za zgodą rodziców.
8. Kształtowanie nawyku mycia rąk przed posiłkami i po pobycie w toalecie.
9. Realizacja programu promującego zdrowy i bezpieczny styl życia „Trzymaj formę” oraz Programu Profilaktycznego „Alfred Radzi” i inne działania promujące zdrowie i zachowania prozdrowotne.
10. Realizacja działań promujących zdrowie.
11. Akcje propagujące spożywanie zdrowej żywności, owoców, warzyw i soków.
12. Rozeznanie, czy uczniowie zjadają drugie śniadanie.
13. Akcja „Szklanka mleka”, „Warzywa i owoce w szkole”.
14. Posiłki dla uczniów z rodzin najuboższych.
15. Rozmowy, pogadanki na temat kulturalnego spożywania posiłków.
1. Środki i substancje psychoaktywne – wyposażenie uczniów, rodziców i nauczycieli w wiedzę o uzależnieniach i możliwościach szukania pomocy (narkomania, dopalacze, alkohol, nikotyna).
2. Organizacja konkursu na temat używek dla uczniów klas IV-VI.
3. Organizacja konkursów na temat narkomanii, dopalaczy, HIV dla uczniów klas VI-VIII.
4. Gazetki ścienne.
5. Bieżące informowanie rodziców o widocznej zmianie w zachowaniu dziecka, o podejrzeniach.
pielęgniarka szkolna – organizacja spotkań, pogadanek.
Lekarz stomatolog/pielęgniarka szkolna.
Nauczyciele organizatorzy konkursów/ scenariusze imprez i konkursów.
Nauczyciele /wychowawcy.
Przeszkoleni nauczyciele, wg odrębnego planu na zajęciach w każdej klasie.
Zajęcia z wychowawcą klas,
Dzienniki zajęć nauczycieli i wychowawców.
II. Kształtowanie postaw społecznych – relacje
1. Zapoznanie z podstawowymi prawami ucznia i obowiązkami wynikającymi z roli ucznia oraz członka szkolnej społeczności, rodziny i kraju.
1. Zapoznanie uczniów z Prawami dziecka i ucznia.
2. Uświadamianie uczniom do kogo należy zwrócić się po pomoc w razie potrzeby.
3. Prowadzenie pogadanek na temat tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka.
4. Propagowanie informacji dotyczących zasad dobrego wychowania.
5.Egzekwowanie zasad wynikających ze Statutu Szkoły i WSO oraz Kodeksu Ucznia – uczniowie znają swoje prawa i obowiązki.
6. Konsekwentna ocena zachowań uczniów, odwoływanie się do regulaminu w sytuacjach wymagających interwencji.
Nauczyciele klas/Kodeks praw i obowiązków ucznia.
Wychowawcy/Zasady dobrego wychowania – gazetka szkolna.
Wychowawcy/System oceniania, arkusze ocen ucznia.
2. Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych, przestrzegania obowiązujących reguł, dbałość o język i kulturę wypowiadania się, dobry klimat w szkole.
1. Uczniowie znają i stosują formy dobrego zachowania.
2. Organizowanie imprez kulturalnych z zachowaniem obowiązujących reguł.
3. Organizowanie wieczorów poetyckich, konkursów „mistrz życzliwości, mistrz kultury bycia” – indywidualna praca z uczniem wybitnie uzdolnionym.
4. Uczenie właściwych zachowań wobec osób agresywnych i obcych (negocjacja, żart, rozładowanie napięcia), treningi interpersonalne.
Wychowawcy/scenariusze imprez kulturalnych.
Wychowawcy klas.
Dokumentacja wychowawcy grupy/klasy/
3.Profilaktyka zagrożeń.
1. Uczestnictwo w zajęciach mających na celu wyeliminowanie niepożądanych zachowań takich jak:
- agresja, przemoc psychiczna, zachowania dyskryminacyjne, cyberprzemoc.
2. Systematyczna edukacja uczniów w zakresie radzenia sobie z własnymi trudnymi uczuciami oraz w zakresie ochrony przed agresją.
3. Respektowanie zbioru zasad przez uczniów obowiązujących w szkole – pogadanki, dyskusje na lekcjach z wychowawcą.
4. Zajęcia warsztatowe „Nie dla agresji i przemocy w szkole”.
5. Realizacja programu „Znam inne rozwiązanie – program przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole”.
6. Stała współpraca pracowników szkoły w zakresie zaobserwowanych negatywnych zachowań uczniów – reagowanie na wszystkie niepożądane zachowania.
7. Organizacja spotkań z Policjantami – odpowiedzialność prawna nieletnich.
8. Kształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych:
- propagowanie informacji o zagrożeniach cywilizacyjnych (terroryzm, choroby, głód) – jak sobie radzić, gdzie szukać pomocy?
wychowawcy klas,
dzienniki specjalistów.
III. Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych
1. Zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz w sytuacjach nadzwyczajnych.
1. Poznanie procedur bezpieczeństwa w szkole i poza nią i zasadami BHP na lekcjach.
2. Organizowanie pogadanek, zajęć warsztatowych, dotyczących bezpieczeństwa.
3. Realizacja programu „Gryfuś” przy współpracy z Policją.
4. Współpraca z ratownikami medycznymi.
5. Zapoznanie uczniów z telefonami alarmowymi, z zasadami pierwszej pomocy.
6. Uczestnictwo w pogadankach dotyczących samodzielności w wykonywaniu czynności samoobsługowych i pracy na lekcji.
7. Samodzielne korzystanie z biblioteki szkolnej – uczniowie poznają zasoby i zachęcani są do czytelnictwa.
8.Samodzielne korzystanie ze stołówki szkolnej przez uczniów.
Dokumentacja wychowawcy grupy/klasy.Alarmy próbne przeciwpożarowe.
Dyżury nauczycieli w czasie przerw.Dziennik bibliotekarza.
2. Kształtowanie umiejętności porządkowani i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnej, kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne.
1. Nauczanie informatyki od klasy i – uświadamianie konsekwencji.
2. Korzystanie z różnych źródeł informacji – wykorzystanie projektów.
3. Prelekcje i pogadanki dla rodziców uczniów klas i – III.
4. Dzień Bezpiecznego Internetu.
5. Udział uczniów w różnych konkursach dotyczących profilaktyki uzależnienia od Internetu.
6. Indywidualna praca z uczniem wybitnie uzdolnionym.
Wyznaczeni nauczyciele –zgodnie z odrębnym harmonogramem.
3. Profilaktyka zagrożeń.
1. Kształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych:
- omawianie zagrożeń związanych z cyberprzemocą, uświadamianie potrzeby ochrony danych osobowych
- spotkania z przedstawicielami Policji (analiza konsekwencji zachowań przemocy w sieci, możliwość szukania pomocy)
- co to jest stalking – jak sobie z nim radzić?
2. Współpraca z instytucjami udzielającymi pomocy i wsparcia
- diagnozowanie środowiska.
3. Ochrona ofiar przemocy: rozmowy z uczniem, konsultacje z rodzicami, procedury „Niebieskie Karty”
- uczestnictwo nauczycieli w szkoleniach z psychoterapeutą ds. pomocy rodzinie
- realizacja programu „Chronimy dzieci” – fundacja „Dzieci Niczyje”
- gazetki tematyczne.
wychowawcy, lekcje informatyki, dzienniki zajęć.
Przedstawiciele Policji, przedstawiciele fundacji/materiały informacyjne.
IV. Wartości, normy, wzory zachowań – kultura
1. Kształtowanie poszanowania dla tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowanie innych kultur.
2. Kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi niezależnie od statusu materialnego, religii, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji.
1. Kultywowanie tradycji i obyczajów regionu, w którym funkcjonuje szkoła.
2. Uczniowie dokonują analizy postaw, wartości, norm społecznych, przekonań i czynników, które na nie wpływają.
3. Uczniowie mają szacunek do kultury i dorobku narodowego – biorą udział w uroczystościach o charakterze szkolnym i państwowym
- uczestniczą w wycieczkach i lekcjach muzealnych
- składają hołd pamięci poległym – rozwijają umiejętności właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji i miejsca.
4. Uczniowie rozwijają świadomość na temat zasad humanitaryzmu.
Dokumentacja szkolna.
Kalendarz.
Przygotowanie uczniów do praktycznego wykorzystania wiedzy.
3.Profilaktyka zagrożeń.
1. Przeciwdziałanie objawom dyskryminacji – dostosowanie warunków nauki, opieki i wychowania do potencjalnych obszarów dyskryminacji poprzez organizację pogadanek.
2. Przedstawienia, filmy edukacyjne.
Uczestnictwo uczniów w działaniach dziennik wychowawcy.
Organizacja działań dla rodziców
Zadania
Formy realizacji
Informowanie rodziców o podejmowanych przez szkołę działaniach wychowawczo-profilaktycznych.
- Zapoznanie rodziców z programem wychowawczo-profilaktycznym.
- Dni otwarte szkoły – kierowanie informacji do rodziców.
- Przekazywanie na bieżąco informacji o realizowanych programach wychowawczo-profilaktycznych za pomocą e-dziennika, poczty elektronicznej, strony internetowej szkoły, gazetek ściennych w szkole.
Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole.
- Przekazywanie na bieżąco informacji o sukcesach, trudnościach i problemach uczniów za pomocą dziennika elektronicznego, podczas rozmów indywidualnych, zebrań klasowych.
- Rozmowy indywidualne z pedagogiem, psychologiem szkolnym, dyrektorem szkoły.
- Informacje na temat niskiej frekwencji – pisemne.
- Współpraca z radą rodziców w zakresie pomocy materialnej dla uczniów potrzebujących wsparcia, dożywiania, dofinasowania wycieczek.
Przekazywanie wiedzy na temat problemów wychowania i profilaktyki
- Organizacja spotkań, warsztatów dla rodziców ze specjalistami nt. uzależnienia od dopalaczy, Internetu.
- Organizacja warsztatów np. na temat „Bezpieczny Internet”; „Jak sprawować kontrolę rodzicielską”; „Co to są dopalacze”; konsekwencje prawne zachowań agresywnych, sprzedaży i posiadania używek.
– Warsztaty: zaspokojenie potrzeb psychicznych dziecka (miłość, akceptacja, szacunek, troska) jako podstawa wychowania.
- Gazetki i biuletyny dla rodziców – upowszechnianie materiałów edukacyjnych.
- Doskonalenie umiejętności rodziców w zakresie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
- Organizowanie spotkań z rodzicami – dostarczenie informacji jak powinni zachować się w sytuacjach wymagających interwencji.
- Indywidualne konsultacje z wychowawcą i pedagogiem.
Organizacja działań dla nauczycieli
Zadania
Formy realizacji
Organizacja doskonalenia zawodowego – kursy, warsztaty, szkolenia.
- Dostarczanie nauczycielom informacji o dostępnych formach doskonalenia poza szkołą na temat np. dostosowania warunków wychowawczych do potencjalnych obszarów dyskryminacji.
Organizacja wewnątrzszkolnego doskonalenia.
Doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania niebezpiecznych środków i substancji.
- Organizacja szkoleniowych rad pedagogicznych, np. z zakresu efektywnych metod uczenia się „Mnemotechnika”; Negocjacje i mediacje”.
- Uzyskanie wiedzy na temat norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego.
Propagowanie literatury na temat profilaktyki w szkole.
- Udostępnianie materiałów szkoleniowych.
- Gromadzenie literatury na temat szkolnej profilaktyki.
- Ewaluacja programu – będzie polegała na:
Przebieg pracy wychowawczo-profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można spodziewać się, gdy ewaluacji dokonuje się na podstawie obserwacji procesu wychowania.
Sposoby i środki ewaluacji:
- obserwacja i analiza zachowań uczniów,
- obserwacja postępów w nauce,
- frekwencja na zajęciach dydaktycznych,
- udział w konkursach.
Narzędzia ewaluacji:
- ankieta dla uczniów, rodziców i pracowników szkoły,
- obserwacja zachowania uczniów,
- analiza dokumentacji szkolnej i nauczycieli
- analiza dokumentacji wychowawców,
- analiza sukcesów i osiągnięć uczniów,
- rozmowy indywidualne z rodzicami, uczniami i pracownikami szkoły,
- wytwory uczniów,
- analiza sprawozdań pielęgniarki dotyczących stanu zdrowia i wypadkowości uczniów.
Działania ewaluacyjne będą polegały na:* zidentyfikowaniu celu ewaluacji i sformułowaniu pytań ewaluacyjnych ukierunkowanych na jego osiągnięcie
*opracowaniu planu i strategii dokonania ewaluacji
*zaplanowanie sposobu opracowania wyników ewaluacji i ich udostępnienie społeczności szkolnej
Ewaluacji programu wychowawczo-dydaktycznego, dokona powołany przez dyrektora szkoły zespół ds. ewaluacji programu oceniając rezultaty i efektywność prowadzonych działań. Z wnioskami z prowadzonej ewaluacji poinformowana zostanie rada pedagogiczna na zebraniu kończącym rok szkolny.